နဂါးမ်က္ေစာင္း၊ ဆင္ႏွာေမာင္းၾကားက ေဒါင္းႏိုင္ငံေတာ္သစ္

ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဇြန္လ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ခ်စ္ၾကည္ေရးခရီး သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ထိုင္းေရာက္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သားမ်ားႏွင့္ လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလဆန္းမွာ အစိုးရသစ္ကို ဖြဲ႔ၿပီးတဲ့ေနာက္ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြ အပါအ၀င္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြအေပၚ အေလးထားမႈကို ျပသတဲ့အေနနဲ႔ လာအိုႏုိင္ငံကို ပထမဆံုး ခရီးထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ အစိုးရသစ္က်င့္သံုးမယ့္ ႏုိင္ငံသားအေျချပဳ ဘက္မလိုက္ ႏုိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတာလို႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလ ၂၂ ရက္ေန႔က ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႏိုုင္ငံျခား သံတမန္မ်ားကို ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ေနျပည္ေတာ္မွာ တစုတေ၀းတည္း လက္ခံေတြ႔ဆံုရင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိေနတဲ့ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာကို အခြင့္အလမ္းေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အင္အားႀကီးမားသည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္မွာျဖစ္ၿပီး အင္အားႀကီးႏိုင္ငံ ျဖစ္ရန္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားကို အေျချပဳ အားထားသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လြတ္လပ္ေရးရစဥ္ကစလို႔ ဘက္မလိုက္ ၾကားေနႏုိင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့ၿပီး  လြတ္လပ္တက္ႂကြတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ရွိခဲ့တာမို႔ လက္ရွိ အိမ္နီးနားခ်င္းမ်ားနဲ႔သာမက ကမၻာတ၀န္းရွိ အျခားႏုိင္ငံမ်ားနဲ႔ပါ ခင္မင္ရင္းႏွီးလိုေၾကာင္းလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါေသးတယ္။
ဒါဟာ ကမာၻ႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႀကီးအတြင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအံ၀င္ခြင္က် အက်ိဳးတူပူးေပါင္း ယွဥ္တြဲ ေနထိုင္လိုစိတ္ ယဥ္ေက်းတဲ့ လူသား၀ါဒကို အေျခခံထားတဲ့ မိတ္ဘက္သေဘာေဆာင္ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒတရပ္ပါပဲ။ လူဦးေရအားျဖင့္ သန္းေပါင္း ၁၃၀၀ ေက်ာ္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ သန္းေပါင္း ၁၂၀၀ ေက်ာ္ေနတဲ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံတို႔လို ကမာၻ႔မဟာအင္အားႀကီး ႏုိင္ငံႏွစ္ခုၾကားမွာ တည္ရွိေနၿပီး လူဦးေရအရ သန္း ၅၀ ေက်ာ္သာ ရွိေနတဲ့အျပင္ က႑အသီးသီးမွာ အဘက္ဘက္က ခၽြတ္ၿခံဳက်ၿပီး ဖ႐ုိဖရဲျဖစ္ေနတဲ့ တိုင္းျပည္ကို ျပန္လည္စုစည္းေနရဆဲ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံအဖို႔ ခိုင္မာစြာ က်င့္သံုးအပ္တဲ့ အျမင္ ရပ္တည္ခ်က္ျဖစ္သလို အလြန္အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
မဂၤလသုတ္ေတာ္ထဲမွာပါတဲ့ မဂၤလာမည္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ “ပတိ႐ူပ ေဒသဝါေသာ စ” ဆိုတာ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာအရပ္၌ ေနရျခင္းလို႔ အဓိပၸာယ္ထြက္ပါတယ္။ ကိုယ္အေျခခ်ေနထိုင္မယ့္ အရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ရွိၾကတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္ အဲ့ဒီတရားဟာ အႂကြင္းမဲ့ မွွန္ကန္သင့္ျမတ္လွပါတယ္။
ထို႔အတူပဲ၊ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာအရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ဖို႔ အေျခအေနမေပးတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္တခ်ိဳ႕နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရွိတဲ့ ႏွစ္ပရိေစၦဒ ၾကာေညာင္းစြာ ဘိုးဘြားဘီဘင္ သမိုင္းစဥ္ အဆက္ဆက္ကတည္းက နယ္နိမိတ္မ်ဥ္းတား ေဘာင္ခတ္စည္းျခား သတ္မွတ္ထားၿပီးသား တိုင္းႏုိင္ငံေတြရဲ႕ တည္ရွိေနမႈမွာလည္း ကိုယ္ေနထိုင္ရာ အရပ္ေဒသ၀န္းက်င္ကို သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အရပ္ျဖစ္ေအာင္ မိမိရဲ႕ မွန္ကန္တဲ့အျမင္ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ပံုသြင္းတည္ေဆာက္ ရယူႏုိင္ပါတယ္။
လူလူခ်င္းဆက္ဆံေရးနဲ႔ တိုင္းႏုိင္ငံအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးဟာ အေျခခံအားျဖင့္ တူၾကပါတယ္။ လူလူခ်င္းဆက္ဆံေရးမွာ ေတြ႔တဲ့လူတိုင္းနဲ႔ အဆင္မေျပျဖစ္ၿပီး အၿမဲတမ္း ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားေနတဲ့သူနဲ႔ အရာရာ ေၾကာက္ေနတတ္သူေတြဆိုတာ မႀကီးပြား မတိုးတက္ႏုိင္သလိုဘဲ ႏုိင္ငံအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးမွာလည္း ရန္လိုတတ္တဲ့ႏိုင္ငံ၊ အေၾကာက္ႀကီးၿပီး ရပ္တည္ခ်က္မမွန္ဘဲ ေအာက္က်ိဳ႕ေပါင္းသင္းတတ္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြဟာ ေရရွည္ခံတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြ မပိုင္ဆိုင္ႏုိင္ပါဘူး။
ဒီေနရာမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တခ်က္က မဟာအင္အားႀကီး ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ မိတ္ဘက္သေဘာေဆာင္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒဆိုတာ ကိုယ့္တိုင္းျပည္နဲ႔ ျပည္သူေတြအတြက္ အက်ိဳးမရွိဘဲ အားမတန္လို႔ မာန္ေလွ်ာ့ရသလို အင္အားႀကီးသူကို အလိုလိုက္ အႀကိဳက္ေဆာင္ ေအာက္က်ိဳ႕ေပါင္းရတာမ်ိဳး လံုးလံုးမဟုတ္ပါဘူး။ လူတဦးခ်င္းစီမွာျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံဆီမွာျဖစ္ျဖစ္ ဆိုးကြက္ေကာင္းကြက္ ဆုိတာေတြဟာ အၿမဲဒြန္တြဲေနတာပါ။ အားနည္းခ်က္ ဆုိးကြက္ကိုသာၾကည့္ၿပီး မႀကိဳက္မႏွစ္သက္လို႔ ရန္ဘက္ျပဳ ေနထိုင္မယ္ဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈဆိုတာ ခံစားႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံရဲ႕ အားနည္းခ်က္နဲ႔ ဆိုးကြက္ေတြကို ကိုယ့္ႏုိင္ငံအက်ိဳးအတြက္ အခြင့္အလမ္းတရပ္ျဖစ္ေအာင္ မွန္ကန္တဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ အသံုးခ်တတ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကလိမ္ကက်စ္နည္းလမ္း သံုးတာမ်ိဳး၊ ေနာက္လိုက္ေအာက္က်ိဳ႕ ေပါင္းတာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြနဲ႔ သင့္ျမတ္႐ုံတင္မက ႏိုင္ငံတကာ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး စံႏႈန္းစံထားေတြနဲ႔ အျပန္အလွန္ အက်ဳိးတူ စီးပြားဘက္၊ မိတ္ဘက္ႏိုင္ငံေတြအျဖစ္ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္တတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။
အဲဒီလို မွန္ကန္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ အသံုးခ်တတ္ဖို႔ဆိုတာ မိမိအိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္၊ ဆိုးကြက္ ေကာင္းကြက္၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ေစ့ေစ့စံုစံုသိထားဖို႔ လို႐ုံမက မိမိႏုိင္ငံရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြကို ဆႏၵစြဲကင္းကင္း ႐ႈျမင္တတ္ဖို႔လိုသလို သင္ခန္းစာယူစရာ အတိတ္သမိုင္းေၾကာင္းေတြ၊ အေရးပါတဲ့ ပထ၀ီ၀င္ႏုိင္ငံေရး၊ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံေရး ရာသီဥတု၊ အင္အားခ်ိန္ခြင္ရွာထိန္းညႇိမႈ၊ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေခတ္ၿပိဳင္အေရြ႕ စတာေတြကို ၿခံဳငံုနားလည္ႏုိင္စြမ္းရွိဖို႔ လိုပါတယ္။
အေရးတကာ့ အေရးအႀကီးဆံုး အခ်က္ကေတာ့ မိမိႏုိင္ငံဟာ ႀကံ့ခိုင္သန္စြမ္းေနဖို႔ လိုပါတယ္။ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံ ႀကံ့ခိုင္သန္စြမ္းဖို႔ဆိုတာ ႏုိင္ငံသူႏုိင္ငံသား အမ်ားစု ႀကံ့ခိုင္သန္စြမ္းမွ ျဖစ္ႏုိင္သလို ႏုိင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း စည္းလံုးခ်စ္ခင္ ညီညြတ္မႈရွိမွ ႏုိင္ငံတြင္းမွာ ၿငိိမ္းခ်မ္းသာယာမႈ ရွိေနဖို႔ မျဖစ္မေန လိုပါတယ္။ မိသားစုတစုမွာ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ အရင္းေတြ တည့္တည့္႐ႈ႐ႈ မေနႏုိင္ဘဲ ျငင္းခံု ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြား ေသြးကြဲေနၾကရင္ေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းေတြရဲ႕ ေစာ္ကား အႏုိင္က်င့္မႈကို ခံၾကရမွာပါ။
အဲဒီလ္ိုပဲ စစ္အာဏာရွင္ေတြလက္ထက္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပည္ေထာင္စုဘြား တိုင္းရင္းသား ညီအစ္ကိုေမာင္ႏ်မေတြ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ေနရတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မီးႀကီး ေတာက္ေလာင္ေနခဲ့ေတာ့ ကခ်င္ေျမ၊ ရွမ္းေဒသေတြမွာ တရားဥပေဒမစိုးမိုး၊ နယ္စပ္စည္း႐ုိးေတြ မလံုတာမို႔ သယံဇာတေတြကို အိမ္နီးခ်င္း စည္းပ်က္ကမ္းပ်က္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးတခ်ိဳ႕ရဲ႕ ဥပေဒ လက္တလံုးျခားသာမက ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ပါ ေျဗာင္၀င္ အေခ်ာင္ႏႈိက္ခြင့္ ရေနတာပါ။ ျပည္တြင္းစစ္ကို ၿငိႇမ္းႏုိင္မယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုစနစ္မွန္မယ္၊ တိုင္းရင္းသားအားလံုး ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ အေျခခံလို႔ ညီညီညြတ္ညြတ္ရွိမယ္၊ တည္တည္ၾကည္ၾကည္၊ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေနထိုင္ႏုိင္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ အင္အားႀကီးတဲ့ အိမ္နီးနားခ်င္းျဖစ္ျဖစ္ မေစာ္ကား၀ံ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေရးတႀကီး ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြထဲမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဆိုတာ ထိပ္ဆံုးက ပါေနတာပါ။
လူဦးေရနဲ႔ ၿမိဳ႕ျပလူမႈဘ၀ေတြ ေပါက္ကြဲတိုးတက္လာေနတဲ့ တ႐ုတ္နဂါးႀကီးနဲ႔ အိႏၵိယဆင္မည္းႀကီးဟာ တကမာၻလံုး လူဦးေရရဲ႕ ၆၇ ရာခုိင္ႏႈန္းေတာင္ရွိတဲ့ သူတို႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ ပါးစပ္ေပါက္ေတြနဲ႔ လူမႈဘ၀ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖည့္ဆည္းႏုိင္ဖို႔ စားကုန္ေသာက္ကုန္၊ သယံဇာတေတြနဲ႔ ရႏုိင္သမွ် ေလာင္စာစြမ္းအင္ေတြကို ေလာဘတႀကီး ရသေလာက္ စုပ္ယူဖို႔ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေနတဲ့ စၾက၀ဠာ တြင္းနက္ႀကီးေတြနဲ႔ တူပါတယ္။ အဲဒီလိုအပ္ခ်က္ေတြရယူဖို႔ သူတို႔ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးဟာ ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္နဲ႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာရွိသလို ေပၚလစီေတြ ေျပာင္းလာတာ၊ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္လာတာလည္း ရွိပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အခြင့္အလမ္းေကာင္းတရပ္အျဖစ္ ဖန္တီးယူႏုိင္ပါတယ္။
ျမန္မာ၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတြဟာ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္တာမို႔ ေရွးပေ၀သဏီကတည္းက နီးကပ္တဲ့ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြ ထိစပ္ကူးလူး ေရာရွက္ဖူးတဲ့ သမိုင္းမွတ္တိုင္ အေျမာက္အျမား ရွိခဲ့ပါတယ္။
မူလဘူတ ပိုးလမ္းမ
ေအဒီ ၈ ရာစုေလာက္မွာ ကနဦး ဗမာေတြလို႔ ဆိုႏုိင္တဲ့ ပ်ဴလူမ်ိဳးေတြ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ပုဂံအင္ပါယာႀကီးဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ ေတာင္အာရွအစပ္မွာ တည္ရွိေနတာမို႔ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း အာရပ္ကမာၻကတဆင့္ ေျမထဲပင္လယ္အစပ္နဲ႔ အာဖရိကတိုက္ဆီ ဆက္သြယ္ေရာက္ရွိႏုိင္တဲ့ ေရွးေခတ္ပိုးလမ္းမႀကီး (Silk Road) ရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ဗဟိုအခ်က္အခ်ာ ေဒသတခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတာပါ။ အဲ့ဒီပိုးလမ္းမႀကီးနဲ႔အတူ ကူးလူးစီးေမ်ာလာတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈေတြ၊ ကုန္စည္ေတြ၊ အက်ိဳးအျမတ္ေတြေၾကာင့္ ပုဂံအင္ပါယာႀကီးဟာ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး အဘက္ဘက္က တိုးတက္လို႔ လွည္း၀င္႐ုိးသံတညံညံ ပုဂံဘုရားေပါင္းလို႔ အမည္တြင္ရေလာက္ေအာင္ ဧရာ၀တီရဲ႕ရင္ခြင္မွာ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာ စည္ပင္၀ေျပာ ထြန္းကားခဲ့ရတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္သမိုင္းမွာ ထင္ရွားတဲ့ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အင္ပါယာႀကီး သံုးခုစလံုးရဲ႕ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာ အတက္အက် ျဖစ္ရပ္ေတြမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အၿမဲမျပတ္ ပတ္သက္ထိေတြ႔ ဆက္ဆံခဲ့ရတာပါ။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ပုလဲသြယ္ေပၚလစီ (String of Pearls – Indian Ocean)
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၅ ရက္ကေန ဇြန္လ ၄ ရက္ထိ ျဖစ္ပြားတဲ့ တ႐ုတ္ေက်ာင္းသားေတြ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈႀကီးကို တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အာဏာရွင္ေတြက ၿမိဳ႕ေတာ္ပီကင္းမွာရွိတဲ့ တီယင္မင္ရင္ျပင္မွာ တင့္ကားေတြနဲ႔ႀကိတ္၊ ေသနတ္ေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္လို႔ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိမ္နင္းခဲ့လို႔ ရာေထာင္ခ်ီတဲ့ ေက်ာင္းသားျပည္သူ ၀န္းရံသူေတြ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အႀကီးအကဲ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ဟာ ဗဟိုစစ္ေကာ္မရွင္က အနားယူသြားခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ကြယ္က ႀကိဳးကိုင္လို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ဟာ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔အတူ တ႐ုတ္ျပည္ ေခတ္သစ္ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ China’s economic reforms and China’s socialist modernization” ကို ပံုေဖာ္ခဲ့တယ္။
ေက်ာင္းသားေတြကို သတ္ျဖတ္ခဲ့လို႔ တကမာၻလံုးက ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံတကာ မိသားစုေတြ ၀ိုင္း၀န္းျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်လို႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ေနတဲ့ၾကားက တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ ပမာဏရွိတဲ့ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ ရွိေနတာရယ္၊ လုပ္အားခခ်ိဳသာတဲ့ လုပ္သားေတြ ျပည္တြင္းမွာ လံုေလာက္ေနတာရယ္၊ ဒီမိုကေရစီရန္ဘက္ စစ္အာဏာရွင္ႏုိင္ငံေတြ၊ မဖြံ႔ၿဖိဳးေသးတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားစြာနဲ႔ ကုန္သြယ္လုပ္ကိုင္ႏုိင္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ အေထာက္အကူေတြရလို႔ တ႐ုတ္စီးပြားေရးဟာ တဟုန္ထိုး တက္လာခဲ့တယ္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္ေလာက္က သက္တမ္းအားျဖင့္ ႏွစ္တရာေက်ာ္ေနတဲ့ အေမရိကန္အေျခစိုက္ အတိုင္ပင္ခံကုမၸဏီတခုျဖစ္တဲ့ ဘုဇ္ အဲလ္လန္ ဟမ္မီလ္တန္ (Booz Allen Hamilton) က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက အိႏၵိယသမုဒၵရာ စိုးမိုးေရးအတြက္ ျပည္မႀကီးကေန အာဖရိကတိုက္က ဆူဒန္ဆိပ္ကမ္းအေရာက္ အိႏၵိယသမုဒၵရာတေလွ်ာက္ ရည္ရြယ္ခ်ဲ႕ထြင္လာႏုိင္တဲ့ ပင္လယ္ေရတပ္စစ္ေရးနဲ႔ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ပူးတြဲရည္မွန္းခ်က္ သီအိုရီ ခန္႔မွန္းခ်က္ကို ပုလဲသြယ္ေပၚလစီလို႔ လူသိမ်ားခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီခန္႔မွန္းခ်က္ဟာ ပထ၀ီႏုိင္ငံေရးအေပၚ အေျခခံတြက္ခ်က္ထားတာမို႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းတရပ္လို႔ သံုးသပ္ခဲ့ၾကတာပါ။
ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစု ေခတ္သစ္ေရေၾကာင္းပိုးလမ္းမ စီးပြားကုန္သြယ္ခါးပတ္ (21st Century Maritime Silk Route Economic Belt)
၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလထဲမွာ အင္ဒိုနီးရွားပါလီမန္မွာ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္ အဆိုျပဳခဲ့တဲဲ့ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစု ေခတ္သစ္ေရေၾကာင္းပိုးလမ္းမ စီမံခ်က္ဆိုတာ  ေရွးယခင္က ရွိခဲ့ဖူးတဲ့ သမိုင္း၀င္ ေရေၾကာင္းပိုးလမ္းမကို ျပန္လည္အသက္သြင္းရင္း စီးပြားကုန္သြယ္မႈနဲ႔အတူ စစ္ေရးလက္ဦးမႈ စိုမိုးမႈ ရယူလိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ပါ၀င္တဲ့ ေဒသခါးပတ္၊ လမ္းေၾကာင္းတရပ္ (One Belt, One Road) မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္း တခုပါပဲ။
အဲ့ဒီဗ်ဴဟာေျမာက္စီမံကိန္းမွာ အဓိက အပိုင္းႏွစ္ပိုင္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ပထမပိုင္းက ကုန္းေၾကာင္း ကုန္သြယ္ေရး ပိုးလမ္းမ The land-based “Silk Road Economic Belt” (SREB) နဲ႔ ဒုတိယပိုင္းကေတာ့ ေရေၾကာင္းကုန္သြယ္ေရးပိုးလမ္းမ The oceangoing “Maritime Silk Road” (MSR) တို႔ပါပဲ။ တ႐ုတ္ျပည္မႀကီးကေန ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္၊ ေတာင္ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ၊ အိႏိၵယသမုဒၵရာ စတဲ့ ပင္လယ္သမုဒၵရာ ကြၽန္းႏိုင္ငံေတြ၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသ ႏိုင္ငံေတြ၊ ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြ၊ အာရပ္ကမာၻနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏုိင္ငံေတြ အေရွ႕အာဖရိကႏုိင္ငံေတြ၊ ေျမထဲပင္လယ္ႏုိင္ငံေတြအထိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္သြားရင္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို ကမာၻ႔အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ထိန္းညႇိမႈမွာ အေရးပါတဲ့ ေနရာတခု ပိုင္ပိုင္ႏုိင္ရေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ေမွ်ာ္၀ါဒ (India’s Look East policy)
ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးကို ျပည္သူေတြဆႏၵကို ဆန္႔က်င္လို႔ အၾကမ္းဖက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ ႏွိမ္နင္းၿပီး ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္ေတြက အာဏာသိမ္းယူၿပီးစ အေစာပိုင္းကာလေတြမွာေတာ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာရတဲ့ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြကို ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း စီးပြားေရး တဟုန္ထိုး တက္လာတာနဲ႔အမွ် အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသ နယ္ေျမတြင္းမွာ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ လံုၿခံဳေရးက႑ေတြမွာ ၾသဇာတက္လာတဲ့ တ႐ုတ္နဂါးႀကီးရန္ကို စိုးရိမ္လာတဲ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံဟာ အရင္က အာ႐ုံမစိုက္ခဲ့တဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြ၊ ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ျပန္လည္ထိေတြ႔ဆက္ဆံဖို႔ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ အိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာရာဆင္ဟာေရာင္း (Prime Minister P.V. Narasimha Rao) လက္ထက္ကစလို႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ေမွ်ာ္၀ါဒ (Look East policy) ကို ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးခဲ့တယ္။ ၈၈ စစ္အာဏာသိမ္း န၀တ၊ နအဖ အစိုးရနဲ႔ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး ပူးေပါင္းမႈေတြနဲ႔ ျပန္လည္ဆက္ဆံမႈေတြျပဳရင္း ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရး ကိစၥေတြအေပၚ ေသြးေအးသြားခဲ့တယ္။
ဒီေဆာင္းပါးကို နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ သယံဇာတနဲ႔ စြမ္းအင္ေတြ အလြန္အမင္း ဆာေလာင္ငတ္မြတ္ေနလို႔ အာသီသျပင္းျပေနတဲ့ တ႐ုတ္နဂါးႀကီးကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အစာမာန္မ်က္ေစာင္းတခဲခဲ ျဖစ္ေနသလို အိႏၵိယဆင္မည္းႀကီးကလည္း သူ႔ႏွာေမာင္းႀကီးနဲ႔ တဆြဲဆြဲလုပ္ေနတဲ့ မ်က္ေမွာက္အခ်ိန္ခါသမယဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ထက္သန္တဲ့ ဆႏၵအားနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ေဒါင္းႏုိင္ငံေတာ္သစ္ကို ေမြးဖြားလာစအခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။
စူပါပါ၀ါ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကားမွာ တည္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ဟာ မွန္ကန္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ၊ ညီညြတ္တဲ့ ျပည္သူလူထုအားကို အေျချပဳျခင္းကသာ အဲ့ဒီအင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္၊ အားနည္းခ်က္၊ စီးပြားေရးနဲ႔ အတတ္ပညာခြန္အား အရွိန္အဟုန္ေတြကို ႏုိင္ငံေရးသိကၡာရွိရွိ တည္တည္တံ့တံ့ ရပ္တည္ခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုယ့္ႏုိင္ငံအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလို႔ အက်ိဳးရွိႏုိင္ေစရာ တခုတည္းေသာ အေၾကာင္းတရား ျဖစ္ပါေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုးလိုက္ပါတယ္။
မင္းေကာင္းခ်စ္