အရက္၊ အဝလြန္ျခင္း၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါႏွင့္ အသည္းအဆီဖံုးျခင္း

31 Oct 2013

အသည္းအဆီဖံုး ေရာဂါဆုိတာ တကယ္ေတာ့ အသည္းကို အဆီဖံုးတာေတြ မဟုတ္ဘူး။ အသည္းထဲက ဆဲလ္တခ်ဳိ႕မွာ အဆီအိတ္ဥေလးေတြ စုေနတာကိုေျပာတာ။ အဆီဥေလးေတြ စုေနတဲ့အတြက္ အသည္းက နည္းနည္းႀကီးၿပီး အသည္းညာဘက္ ေအာက္ပိုင္းတင္းတယ္။

 ၁။အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာအဆီဖံုးေရာဂါအရက္အလြန္အကၽြံေသာက္တဲ့အတြက္အသည္းမွာဦးဆံုးရလာတဲ့ ဒဏ္ရာ ျဖစ္တယ္။ 

၂။ အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ သာမန္လူမ်ားတြင္ျဖစ္ေသာ အဆီဖံုးေရာဂါ ဝတဲ့လူ၊ ဆီးခ်ဳိရွိတဲ့လူေတြမွာ ပိုၿပီး အျဖစ္မ်ားတယ္။ က်န္းမာတဲ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အသည္းထဲမွာ အဆီဥစုေနတဲ့ အသည္းဆဲလ္ နည္းနည္းပဲရွိတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ မရွိပါဘူး။ ေလ့က်င့္ခန္းနည္းတဲ့လူေတြမွာ အသည္းအဆီဖံုး ပိုျဖစ္ တတ္တယ္။ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါဟာ တျဖည္းျဖည္းအျဖစ္မ်ားတဲ့ ေရာဂါလို႔ဆုိရမယ္။ အာထ ရာေဆာင္းေတြ ေပၚလာလုိ႔လား ဒါမွမဟုတ္ လူေတြကပိုၿပီး အာ႐ံုစိုက္လာၾကလုိ႔လားမသိဘူး။ပိုၿပီးအျဖစ္မ်ား လာတယ္လုိ႔ပဲ ထင္မိတယ္။ 

လူသံုးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ အသည္းအဆီဖံုး ေရာဂါရွိတယ္လုိ႔ ေျပာတဲ့လူကေတာင္ ေျပာေနတယ္။ အသက္၅၀ ေက်ာ္တဲ့အမ်ဳိးသမီးေတြမွာပိုျဖစ္တတ္တယ္။အသည္းအဆီဖံုးေတာ့ညာဘက္ရင္ ဘတ္ေအာက္ ပိုင္းမွာနည္းနည္းတင္း၊ ေထာက္႐ံုသာ ေထာက္၊ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ တခ်ဳိ႕အဆီဖံုးတဲ့ လူေတြမွာ အဆီဖံုးတဲ့ အသည္းဆဲလ္ေတြကပဲ ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္ေစတယ္။ အဆီလည္းဖံုး၊ အသည္းလည္းေရာင္တဲ့ အေျခအေနတစ္ခု ျဖစ္လာတယ္။ အရက္ေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အဆီဖံုး အသည္းေရာင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အသည္းေျခာက္ေရာဂါကို တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းသြားတယ္။ အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အဆီဖံုး အသည္းေရာင္ကုိ Alcoholic Stea-tohepatitis လုိ႔ ေခၚတယ္။ အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္တဲ့ အဆီဖံုးအသည္းေရာင္ကိုေတာ့ Non-alcoholic steato-hepotitis၊ အတိုေကာက္ NASH (နက္ရွ္) လုိ႔ေခၚတယ္။ အသည္းေျခာက္ေရာဂါ ျဖစ္လာၿပီဆုိရင္ ေနာက္ဆက္တြဲဆုိးက်ဳိးေတြ ေရဖ်ဥ္းစြဲ၊ ဝမ္းအမည္းသြား၊ ေသြးအန္၊ မ်က္လံုးဝါ၊ အသားစားမ်ားလုိ႔ ဝမ္းခ်ဳပ္ရင္ သတိလစ္ခ်င္ခ်င္ ျဖစ္တာ၊ အိပ္ေဆးေသာက္ရင္၊ ဘယေဆးေတြ ေသာက္ရင္ အေျခအေနဆုိးလာၿပီး သတိလစ္ခ်င္ခ်င္ျဖစ္တာ စတဲ့ အသက္ကို အႏၲရာယ္ေပးတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေတြ ေပၚလာတယ္။

 အသည္းအဆီဖံုးကာစမွာ ညာဘက္ရင္ဘတ္ေတာင့္႐ံုတင္း႐ံု၊ အသည္းႀကီး႐ံုကလြဲၿပီး ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ အသည္းေျခာက္လာၿပီဆုိရင္ေတာ့အေပၚကလကၡဏာေတြအျပင္ကိုယ္ေပၚမွာအနီစက္ေလးေတြ ေပၚတယ္၊ ယားတယ္။ထိခုိက္ရင္ ေသြးေဖာက္ရင္၊ ေဆးထုိးရင္ ေသြးယုိလြယ္တယ္။အညိဳကြက္ႀကီးေတြ ေပၚတယ္။

 ႂကြက္သားေတြ ေပ်ာ့ၿပီး အထုိင္အထခက္တယ္။ အသည္းေျခာက္ကေန အသည္းကင္ဆာ ကူးသြားႏုိင္သလုိ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါကလည္း အသည္းကင္ဆာကို ကူးသြားႏုိင္တယ္။ အားရွိေအာင္လုိ႔ ဝက္သား၊ ဝက္ဆီ၊ မလုိင္နဲ႔ အႏွစ္မ်ားတဲ့ ဥေတြစားရင္ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါရ လြယ္တယ္။ ဒီေရာဂါနဲ႔ တြဲၿပီး ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတုိးေရာဂါ၊ ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါေတြလည္း ရလြယ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ ဘယေဆးေတြ ေသာက္ရင္လည္း အသည္းအဆီ ဖံုးေရာဂါရႏိုင္တယ္။ အေနာက္တုိင္း ေဆးေတြမွာလည္း အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါရတဲ့အတြက္ ေစ်းကြက္က ဖယ္လုိက္တဲ့ေဆး၊ ေစ်းကြက္ကေန သတိထား သံုးရမယ့္ေဆးေတြ ရွိတယ္။ 

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္မွာ အလြန္ဆုိးရြားတဲ့ အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ Acute Fatty Liver ဆုိတာလည္း ရတတ္တယ္။ အသည္းအဆီဖံုးတာနဲ႔ အသည္းစစ္ေဆးခ်က္၊ ေသြးအတြင္း အဆီမ်ား၊ မမ်ား စစ္ေလ့ရွိတယ္။ တစ္ခါတည္းနဲ႔ေတာ့ မၿပီးဘူး။အာထရာေဆာင္း၊ CT Scan MRI က အသည္းထဲက အဆီေတြကိုျပတယ္။ အဆီဖံုးတဲ့ အသည္း ဘယ္ေလာက္ေျခာက္ေနတယ္ဆုိတာ သိရေအာင္ အသည္းအသားစ Biopsy ယူၾကည့္မွ သိရတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူေတြက Biopsy မယူခ်င္ၾကဘူး။

 Fibro-scan ဆုိတာ ရွိေသးတယ္။ အသည္းက်စ္တာကို တုိင္းတဲ့စက္ရွိတယ္။ အရက္ေသာက္တတ္ရင္ အရက္ျဖတ္ရမယ္။ အရက္မေသာက္ဘဲ အသည္းအဆီဖံုးရင္ အဆီအအိမ့္ေလွ်ာ့စားရမယ္။ ဥ အႏွစ္ေလွ်ာ့စားရမယ္။ အခ်ဳိေလွ်ာ့စားရမယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရမယ္။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ မွန္မွန္လုပ္ရင္ အဆီက်သြားတယ္။ ဆီးခ်ဳိႏုိင္ေအာင္ထိန္းရမယ္။တစ္ေန႔ကို၁၀မိနစ္ ႏွစ္ခါ၊သံုးခါေလာက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္၊ တစ္ပတ္မွာမိနစ္ ၁၅၀ ေလာက္ရေအာင္ လုပ္ရင္ဆီးခ်ဳိ၊ အသည္းအဆီဖံုး အတြက္ ေကာင္းတယ္။ အရက္ေသာက္ရင္လည္း တစ္ေန႔မွာ တစ္ယူနစ္ထက္ မပုိေစနဲ႔။ တစ္ယူနစ္ဆုိတာ 25 ml ေရေႏြးၾကမ္း တစ္ခြက္ေလာက္၊ ဝိုင္ခြက္တစ္ခြက္ေလာက္ 70-80 ml ၊ ဘီယာဆုိရင္ ဘီယာမတ္ခြက္ တစ္ဝက္ဆုိရင္ ေတာ္ေလာက္ၿပီ။ ပိုမေသာက္နဲ႔။ 

 ပါေမာကၡဦးသံစစ္ (အသည္းအထူးကု) ေဆးပညာဆိုင္ရာေဆာင္းပါးမ်ား